Tư duy Phản Biện quan trọng như thế nào trong việc học ngoại ngữ?
Khi đi ứng tuyển một vị trí bất kỳ trong doanh nghiệp, kỹ năng được các nhà tuyển dụng đánh giá cao ứng viên đó chính là khả năng tư duy phản biện. Vậy tư duy phản biện là gì? Vì sao đây là một kỹ năng quan trọng và đắt giá trong thời đại hiện nay.
Bên cạnh đó, nó đóng vai trò như thế nào trong việc học ngoại ngữ, làm thế nào để chúng ta có thể trau dồi và cải thiện khả năng tư duy phản biện của chúng ta trong quá trình học tập ngôn ngữ một cách tốt nhất?
SG – Learning English Center luôn luôn đồng hành chia sẻ những kinh nghiệm hữu ích dành cho học viên mong muốn trau dồi thêm nhằm phát triển bản thân cả trong học tập lẫn đời sống.
Tư duy phản biện là gì? Làm thế nào để phát triển tư duy phản biện?
Về cơ bản, tư duy phản biện là khả năng tổng hợp phân tích khi tiếp nhận một vấn đề hay một thông toin mới. Trên thực tế, khi tiếp nhận thông tin mới, chúng ta đều sẽ có cách phản ứng khác nhau, hay cách tiếp nhận thông tin khác nhayu. Bởi vì mỗi cá nhân trong chúng ta đều là một cá thể độc lập, với môi trường giáo dục, môi trường sống thậm chí nét riêng của từng phong tục tập quán của một khu vực, một tỉnh hay thậm chí là một quốc gia, nên độ “thẩm thấu” của thông tin đối với chúng ta có sự khác biệt.
>> Xem thêm: Khoá học 1 kèm 1 với Giáo viên nước ngoài – chỉ từ 79k/buổi
Chính vì sự khác biệt trên, những cá thể riêng biệt trong chúng ta mới có khả năng suy nghĩ, tư duy logic, và phản biện một cách “thiên phú”. Tuy nhiên, một điều đáng mừng đó là tư duy phản biện cũng nằm trong một những kỹ năng đòi hỏi con người không ngừng năng cao học tập, có sự khổ luyện có chủ đích, quan trọng hơn hết được “tích góp” trong thời gian dài, kỹ năng tư duy phản biện của chúng ta mới cải thiện.
Não bộ của con người là những đề tài nghiên cứu mà hầu hết các nhà khoa học trên thế giới thừa nhận là một kho thông tin và dữ liệu khổng lồ, cho nên người có được khả năng tư duy phản biện tốt là người có khả năng nhanh chóng nhìn ra sự kết nối giữa các thông tin.
Để có được tư duy phản biện tốt, chúng ta nên làm như thế nào để có thể tự bản thân chúng ta phát triển toàn vẹn? Vì vậy, SG – Learning English Center xin chia sẻ TOP 3 điều quan trọng mà ai trong chúng ta cũng có thể thực hiện ngay hôm nay để tự cải thiện bản thân trở nên nhạy bén và hiệu quả hơn.
>> Xem thêm: Lộ trình tự học IELTS cho người mất gốc bắt đầu từ con số đến 7.0 IELTS
TOP 1: Luyện tập tiếp nhận thông tin một các chậm rãi và sâu lắng
Trong xã hội hiện nay, sự tiếp nhận thông tin của con người thật sự rất nhanh nhưng cách tiếp nhận thông tin một cách chính xác và hiệu quả ngày nay là rất kém. Chúng ta có thể thấy được rằng, sự phát triển của các mẫu clip quảng cáo chỉ tầm 1-3 phút, não bộ của chúng ta thật sự bị “quá tải”.
Ở thế kỷ 21 hiện đại, có nhiều bao giờ hết số lượng trẻ em và trẻ vị thành niên được chuẩn đoán được mắc hội chứng ADHD – Hội chứng rối loạn tăng động suy giảm khả năng tập trung. Những hình ảnh trên mạng được thiết kế để liên tục kích thích não bộ, liên tục mang đến cái mới mẻ và liên tục ức hế não bộ sản sinh ra dopamine. Đã có quá nhiều nghiên cứu chỉ ra ảnh hưởng của mạng Internet và mạng xã hội đối với khả năng tập trung của chúng ta.
Chính vì thế, nếu muốn cải thiện và phát triển kỹ năng tư duy phản biện, hãy tập nhìn nhận, tiếp nhận thông tin một cách sâu lắng và chậm rãi nhất, bằng cách bạn nên nhìn nhiều mặt của vấn đề, hãy luyện tập việc suy nghĩ sâu sắc với một thông tin mới. Hãy để cho não bộ có thời gian khởi động, “thẩm thấu” và nghiền ngẫm thông tin, thay vì liên tục “dội bom” bản thân với những hình ảnh màu sắc sặc sỡ hay những thông tin giật gân những kém giá trị tinh thần.
Top 2: Luyện tập cách đặt câu hỏi phản biện
Như đã nói ở trên, việc thiết lập các mối quan hệ trong não chúng ta là việc quan trọng khi tiếp nhận và xử lý thông tin. Giả sử khi phải đối mặt với một vấn đề, chúng ta cần có khả năng tư duy để hình dung và mường tượng ra được các hậu quả, các giải pháp khả thi, hoặc các vấn đề và khía cạnh liên quan khác. Điều này liên quan mặt thiết đến khả năng tưởng tượng và đặt câu hỏi cho chính bản thân chúng ta. Để bắt đầu với tập làm quen về phương pháp này, SG-LEC xin gợi ý 3 câu hỏi luôn luôn có thể được sử dụng trong mọi tình huống để có một cái nhìn hoặc một đánh giá đối với vấn đề sâu sắc hơn.
+ Vì sao? Vì sao điều này xảy ra? Nguyên nhân, lý do của điều này là gì? Nguồn gốc, xuất xứ? Mục đích?
+ Như thế nào? Điều này đã diễn ra như thế nào? Các tính chất của nó như thế nào? Cường độ? Tần suất? Ảnh hưởng?
+ Thì sao? Điều này xảy ra thì sao? Hệ quả của điều này là gì? Điều này sẽ dẫn đến điều gì khác?
Trên thực tế, có rất nhiều câu hỏi chúng ta có thể tự đặt ra cho chính bản thân để kích thích tư duy và suy nghĩ khi tiếp nhận và xử lý thôbg tin mới. Đây chính là mấu chốt của khả năng tư duy phản biện.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể trau dồi thêm kiến thức xã hội trên nhiều lĩnh vực, nhằm tạo ra được sự liên kết với kho kiến thức trong não bộ chúng ta, nếu như trong chiếc khoddos có quá ít dữ liệu? Hãy liên tục mở rộng kiến thức, tìm kiếm những chủ đề thú vị trong cuộc sống, con người, văn hoá, chính trị, xã hội,…. Bằng cách đọc thật nhiều sách mà bạn cảm thấy rằng, những điều tuyệt vời ấy bạn thật rất cần chúng. Vì thế, hãy luôn trong tư thế liên tục học hỏi, tìm hiểu, mở rộng kiến thức và nâng cao giá trị bản thân mình.
Vai trò của tư duy phản biện trong việc học ngoại ngữ – tiếng Anh
Trong việc học ngoại ngữ, không chỉ riêng tiếng Anh, mà hầu hết tất cả các ngôn ngữ khác mà bạn muốn học tập thật tốt, đặc biệt những ngôn ngữ không cùng hệ thống tiếng Việt của chúng ta như tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Hàn, tiếng Nhật, tiếng Trung,… thì tư duy phản biện càng đóng vai trò quan trọng hơn nữa.
>> Xem thêm: Tổng hợp tài liệu tham khảo dành cho tự học tiếng Anh hiệu quả
Ví dụ, khi bạn học tiếng Anh, nếu bạn muốn có được khả năng tư duy phản biện tốt, bạn cần phải trước tiên chính là nền tảng từ vựng sâu và rộng. Kế tiếp bạn cần phải vững chắc cấu trúc ngữ pháp tiếng Anh nhằm có thể truyền tải nội dung rõ ràng đến người nghe một cách chính xác nhất.
Một số gợi ý để phát triển tư duy phản biện cho người học ngoại ngữ
Có 2 yếu tố thường ảnh hưởng đến nâng cao kỹ năng tư duy phản biện của người học ngoại ngữ là: Hoạt động học tập và Cách đánh giá.
Tăng cường các hoạt động học tập kích thích tư duy phản biện của người học
Người học có thể trở thành người sử dụng ngoại ngữ thành thạo nếu họ có động lực và được dạy cách thể hiện tư duy phản biện trong việc sử dụng ngôn ngữ đích.
Phát triển ngôn ngữ và tư duy có liên quan chặt chẽ với nhau. Vì vậy, việc giảng dạy các kỹ năng tư duy phản biện nên là một phần không thể thiếu của chương trình giảng dạy ngoại ngữ.
Để kích hoạt kỹ năng tư duy phản biện của người học ngoại ngữ, giáo viên áp dụng các hoạt động học tập phù hợp.
Dưới đây là một số hoạt động:
- Đặt câu hỏi
Đặt câu hỏi là một cách quan trọng để kích thích người học tư duy phản biện. Các câu hỏi của giáo viên có thể được phân thành hai loại chung: Câu hỏi cấp thấp hơn và Câu hỏi cấp cao hơn.
Câu hỏi cấp thấp hơn, còn được gọi là câu hỏi thực tế hoặc theo nghĩa đen, hướng vào sự ghi nhớ hoặc nhớ lại thông tin thực tế được trình bày trước đó bởi giáo viên. Trong khi đó, câu hỏi ở cấp độ cao hơn yêu cầu người học vận dụng các thông tin để tạo phản hồi. Loại câu hỏi này vượt ra ngoài trí nhớ và thông tin thực tế vì yêu cầu người học nỗ lực nhiều hơn để suy luận, phân tích và đánh giá.
Trong giảng dạy ngôn ngữ, giáo viên cần sử dụng nhiều dạng câu hỏi như: Câu hỏi đóng, câu hỏi mở, câu hỏi hiển thị hay câu hỏi tham chiếu. Câu hỏi đóng thường gợi ra một hoặc một số ít câu trả lời có thể có, trong khi câu hỏi mở có thể có nhiều câu trả lời được chấp nhận.
Điều này đặc biệt cần thiết khi các câu hỏi được đặt ra ở cấp độ cao hơn. Tuy nhiên, trong thực hành lớp học, giáo viên có xu hướng thống trị các tương tác giữa giáo viên và người học bằng cách trao đổi nhanh các câu hỏi và phản hồi. Làm như thế sẽ đưa đến nhiều khả năng đặt người học vào vai trò thụ động, làm giảm tính chủ động và tư duy phản biện của họ.
- Thảo luận nhóm
Để thúc đẩy tư duy phản biện và sự tham gia của người học trong các lớp học ngoại ngữ, điều quan trọng là phải hướng dẫn họ các quy tắc cơ bản và kỹ năng thảo luận nhóm, chẳng hạn như: Chú ý lắng nghe, phản hồi một cách thích hợp, xây dựng dựa trên ý tưởng của người khác, mời người khác trả lời, đặt câu hỏi làm rõ, bày tỏ đồng ý hoặc không đồng ý với dẫn chứng đầy đủ và thuyết phục. Ngoài ra, để kích thích tư duy phản biện trong giờ học ngoại ngữ, việc lựa chọn chủ đề thảo luận thích hợp cũng được tính.
Giáo viên cần lựa chọn các chủ đề phù hợp với trình độ, lứa tuổi, kinh nghiệm sống, sở thích của từng đối tượng người học để có thể tạo động cơ thúc đẩy họ khai thác triệt để chủ đề. Giáo viên chủ yếu đóng vai trò là người quan sát, chỉ đưa ra lời nhắc khi cuộc thảo luận tạm lắng, còn không sẽ để học sinh tiếp tục duy trì cuộc thảo luận.
- Tranh luận
Tranh luận được coi là một công cụ giảng dạy lý tưởng khác để phát triển tư duy phản biện. Như một dạng của học tập tích cực, tranh luận khiến người học nghiên cứu sâu chủ đề, đặt câu hỏi gợi ý, xác định mâu thuẫn và sai sót, cũng như hình thành lập luận dựa trên bằng chứng.
Người học được phép nhận xét các lập luận của mỗi đội và chia sẻ quan điểm khác nhau của họ về vấn đề vì thường một cuộc tranh luận điển hình chỉ đưa ra hai quan điểm “ủng hộ” hoặc “phản đối”. Giáo viên có thể tổ chức một cuộc tranh luận chính thức và chia học sinh thành các đội để được đánh giá xem họ tranh luận tốt như thế nào và cũng có thể làm điều này một cách không chính thức trong các cuộc thảo luận.
Điều quan trọng là học sinh học cách tổ chức, trình bày và đánh giá một lập luận. Giáo viên cần hướng dẫn ban đầu trước khi học sinh tranh luận và cần có những điều chỉnh đúng lúc, đừng để các cuộc tranh luận trong lớp học biến thành những lời buộc tội hoặc chỉ trích nhau.
Tăng cường kiểm tra kỹ năng tư duy phản biện trong đánh giá kết quả học tập
Thực hành đánh giá chủ yếu phản ánh kết quả học tập của người học trong quá trình học ngoại ngữ. Trên thực tế, cách thức đánh giá là yếu tố quyết định mục tiêu của quá trình học ngoại ngữ.
Nếu trong giảng dạy ngôn ngữ, đánh giá tập trung vào năng lực ngôn ngữ của người học thì việc làm chủ năng lực ngôn ngữ trở thành mục tiêu của người học. Trong trường hợp nhấn mạnh năng lực giao tiếp, người học nỗ lực hết mình để trở thành người có năng lực giao tiếp bằng ngoại ngữ.
Kết luận
Tầm quan trọng của tư duy phản biện trong việc phát triển hiệu quả học ngôn ngữ ở người học đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu và khảo sát. Vì vậy, thúc đẩy kỹ năng tư duy phản biện cần được xem là một trong những nhiệm vụ của giáo viên dạy ngoại ngữ.
Họ có thể thực hiện nhiệm vụ này thông qua nhiều cách khác nhau, bao gồm cả việc sử dụng các hoạt động dạy và học nhằm phát huy khả năng tích cực, chủ động của người học và cả cách đánh giá thích hợp để người học có động cơ và mục tiêu học ngoại ngữ.
Tuy nhiên, như với bất kỳ kỹ năng nào, tư duy phản biện đòi hỏi sự rèn luyện, thực hành và kiên nhẫn thì dần dần người học có thể tự mình suy nghĩ và giải quyết các vấn đề trong học tập và trong thế giới thực.
SG – Learning English Center chúc tất cả học viên luôn học tập thật tốt và đạt kết quả như mình mong muốn!
